Programista na B2B czy UoP — co jest lepsze?

Rozważasz formę zatrudnienia jako programista? Porównujemy umowy B2B i UOP, aby pomóc Ci wybrać najlepszą opcję dla Twojej kariery w IT.

Firmy prześcigają się w pomysłach mających na celu przyciągnięcie do organizacji najlepszych programistów. W dzisiejszych czasach chodzi już nie tylko o samo wynagrodzenie, możliwość pracy zdalnej czy dodatkowe benefity w postaci sprzętu służbowego, owocowych czwartków, spotkań integracyjnych, pakietów prywatnej opieki medycznej czy karty sportowej.

Programiści ze względu na swoje unikalne cechy, które są niezwykle istotne dla rynku pracy, a także wysokie zarobki mają do wyboru szerokie spektrum form zatrudnienia, z których przodują klasyczna umowa o pracę (UoP) oraz kontrakt B2B (samozatrudnienie/Jednoosobowa działalność gospodarcza). W zależności od sytuacji związanej z formą rozliczenia programiści często zastanawiają się jaką formę kontraktu wybrać, aby wynagrodzenie netto za ich pracę było jak najwyższe.

W niniejszym artykule porównujemy umowę o pracę z kontraktem B2B. Która forma zatrudnienia jest lepsza? Czy B2B jest bardziej opłacalne od UoP? Co z benefitami płynącymi z Kodeksu Pracy? Tego i wielu przydatnych informacji dowiesz się już za chwilę.

Co oznacza praca na B2B dla programisty?

Świadczenie usług programistycznych w oparciu o kontrakt B2B to coraz powszechniejsza praktyka – co oznacza w praktyce? Osoby decydujące się na umowę B2B (Business to Business) stają się samozatrudnionymi programistami z własną działalnością gospodarczą (w polskim prawie mowa o JDG – jednoosobowej działalności gospodarczej).

Posiadając własną firmę, programista może podpisać umowę z jedną lub wieloma firmami na świadczenie usług. Najczęściej w przypadku programistów mowa o jednej umowie z firmą (klientem) i wykonywaniu obowiązków na zasadach podobnych do klasycznej umowy o pracę, które w przypadku kontraktu B2B ustalane są indywidualnie pomiędzy obiema stronami umowy. Niektóre umowy B2B zawierają wzmianki o zakazie konkurencji, aby uniknąć sytuacji, w której programista pracuje dla dwóch konkurencyjnych przedsiębiorstw.

Praca na własny rachunek nie podlega pod Kodeks Pracy, co niesie za sobą kilka różnic w porównaniu do zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę. Zaliczamy do nich:

• Niezależność – kontrakt B2B oferuje większą niezależności i elastyczny czas pracy (brak sztywnego czasu pracy wynikającego z Kodeksu Pracy).
• Wynagrodzenie — przejście na kontakt B2B otwiera ścieżkę do wyższych zarobków, ale należy pamiętać, że wyższe wynagrodzenie łączy się z koniecznością odprowadzania podatków, opłacania składki ZUS — ubezpieczenia zdrowotnego oraz ubezpieczenia społecznego, a także prowadzenia księgowości.
• Zarządzanie finansami – w przypadku kontraktu B2B na osobie prowadzącej JDG leży obowiązek samodzielnego zarządzania finansami – odpowiedniego rozliczania składek, opłacania podatków oraz zarządzania kosztami i przychodami w działalności gospodarczej lub zdecydowania się na skorzystanie z usług księgowych za dodatkową opłatą.
• Szersze możliwości współpracy – dzięki kontraktowi B2B można podjąć współpracę z wieloma klientami w tym samym czasie, co zwiększa przychody.
• Rozliczanie kosztów – osoby z JDG mogą zaliczać wydatki niezbędne do prowadzenia działalności do kosztów jej prowadzenia, co skutkuje obniżeniem podatku. W konsekwencji użytkowanie samochodu lub zakup wysokiej klasy sprzętu niezbędnego do pracy staje się tańsze.
• Dotacje, dofinansowania i granty – jednoosobowe działalności gospodarcze mają łatwy dostęp do wielu form pomocy finansowej oraz ulg na prowadzenie badań lub wdrażanie innowacyjnych potrzeb. Źródła finansowania dostępne są z Polski oraz Unii Europejskiej.

Warto pamiętać, że kontrakt B2B ma również swoje wady i braki względem klasycznej umowy o pracę. Zaliczamy do nich: 

• Brak praw pracowniczych – umowa B2B nie jest równoznaczna z zawiązaniem stosunku pracy, a więc samozatrudniony nie podlega pod prawa gwarantowane przez Kodeks Pracy. Oznacza to brak gwarancji ochrony stanowiska pracy, urlopu wypoczynkowego czy dodatków za staż pracy. Dodatkowo należy pamiętać o braku pensji w przypadku długotrwałej nieobecności związanej np. z chorobą przewlekłą. Warto również zwrócić uwagę na możliwość przepracowywania się i popadania w wypalenie zawodowe w związku z brakiem urlopów oraz chęcią stałego wzrostu wynagrodzenia.
• Potencjalny brak benefitów pozapłacowych – w przypadku kontraktu B2B należy mieć na względzie możliwe ograniczenie benefitów pozapłacowych w postaci wyjazdów integracyjnych, bonów świątecznych czy premii rocznych. W tym wypadku wiele zależy jednak od firmy, z którą podpisywana jest umowa. W branży IT bardzo często osoby z kontraktem B2B otrzymują identyczne świadczenia, co pracownicy zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę.
• Konieczność prowadzenia księgowości i odprowadzania składek – posiadanie jednoosobowej działalności gospodarczej to obowiązek, który wymaga dyscypliny, pilnowania terminów oraz czasu. Programista musi skupić się na prowadzeniu własnej działalności Należy pamiętać o wystawianiu faktur, egzekwowaniu płatności, comiesięcznych przelewach do ZUS, opłacie zaliczek na podatek dochodowy do urzędu skarbowego oraz prowadzenie całej księgowości i dokumentowanie działań firmy.
• Inny okres wypowiedzenia, niż przy UoP – na umowie B2B termin wypowiedzenia jest ustalany indywidualnie. Nie ma gwarantowanych przez Kodeks Pracy okresów wypowiedzenia. Kontrakt B2B można zawrzeć na czas określony lub nieokreślony.

Jak obliczyć wynagrodzenie na B2B dla programisty?

Obliczanie wynagrodzenia na zasadach B2B dla programisty jest zazwyczaj bardziej złożone niż w przypadku tradycyjnego zatrudnienia. Najczęściej programiści posiadający własne działalności gospodarcze podpisują terminowe kontrakty na stalą comiesięczną sumę za świadczone przez nich usług lub umawiają się na stawkę godzinową, rozliczając się za przepracowane godziny. Czasami stosowane jest rozliczenie w formie podstawy – stałej sumy za minimalny okres godzin przepracowany w danym miesiącu + dodatkowego wynagrodzenia – premii – za większą ilość godzin. Warto jednak wiedzieć, że kwota netto na fakturze nie jest kwotą, którą programista zarabia w związku z podpisaną umową.

Od wynagrodzenia netto należy odjąć świadczenia emerytalne, rentowe, składkę zdrowotną oraz podatek. Wszystkie wymienione wyżej składowe są zależne od formy opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt), kosztów uzyskania przychodu w danym miesiącu (wydatków firmy), ewentualnych ulg na ubezpieczanie społeczne – składka preferencyjna, ulga na start, Mały ZUS.

W sieci można znaleźć wiele kalkulatorów B2B, które pozwalają szybko i wygodnie przeliczyć kwotę wynagrodzenia netto na rękę.

Jak założyć B2B w przypadku programisty?

Założenie działalności B2B w Polsce jako programisty wymaga przestrzegania określonych kroków i procedur prawnych. W przypadku programistów najczęściej wybieraną formą prawną jest jednoosobowa działalność gospodarcza (jednoosobowa firma). Jej rejestracja odbywa się w odpowiednim dla zamieszkania urzędzie gminy i wymaga wypełnienia stosownego wniosku wraz z dostarczeniem niezbędnych danych takich jak nazwa firmy, adres działalności, kod PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności), ewentualne pozwolenia dodatkowe oraz formę opodatkowania dochodów.

Firmę można również zarejestrować online poprzez platformę CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej). Co ważne założyć własną firmę w Polsce może każda osoba fizyczna.

Po zarejestrowaniu działalności nadawany jest numer identyfikacji podatkowej (NIP) dla firmy. Po jego uzyskaniu należy udać się do banku w celu otwarcia firmowego konta bankowego – do przelewów od kontrahentów oraz do ZUS i urzędu skarbowego.

W tym miejscu warto pomyśleć o zatrudnieniu księgowości lub skorzystaniu z biura rachunkowego.

Dobrym pomysłem jest również zakup ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej, które może uchronić firmę przed ewentualnymi roszczeniami klientów.

Samozatrudnienie wiąże się z dodatkowymi obowiązkami. Warto zdawać sobie sprawę z faktu, że emerytura programisty posiadającego własną działalność będzie bezpośrednio zależna od wysokości składek, które odprowadza do ZUS. Duża część samozatrudnionych decyduje się na zakup dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych we własnym zakresie.

Jak wystawić fakturę na B2B gdy jest się programistą?

Wystawienie faktury na zasadach B2B jako programista w Polsce jest stosunkowo prostym procesem, który na dodatek da się zautomatyzować. Faktury wystawiane są w popularnych programach do prowadzenia firm, które często zintegrowane są z systemem bankowości elektronicznej.

Wystawiając fakturę, należy pamiętać, aby znalazły się na niej informacje o firmie, informacje o kliencie (odbiorcy), numer faktury, data wystawienia faktury, data sprzedaży lub wykonania usługi, opis usług/towaru, stawka VAT, kwota podatku VAT, łączna kwota, termin płatności, a także dane do przelewu.

Od 1 lipca 2024 roku (dla podatników zwolnionych z VAT od 1 stycznia 2025 roku) obowiązywać będzie KSeF – Krajowy System e-Faktur, który wpłynie również na programistów posiadających JDG. Rozwiązanie to ma na celu ujednolicenie systemu faktur w Polsce. Ministerstwo Finansów wybrało format XML ze strukturą logiczną eFaktury FA(2) jako standard wydawania faktur po 1 lipca 2024 roku. Wszyscy przedsiębiorcy będą musieli zadbać o ustrukturyzowanie systemu faktoringu w swoich organizacjach. Ustrukturyzowane faktury wystawiać będzie można w bezpłatnych narzędziach udostępnionych przez MF lub komercyjnych programach zaktualizowanych o obsługę KSeF.
Każda faktura wystawiona w KSeF otrzyma unikalny identyfikator, który uniemożliwi swobodną zmianę danych na wystawionej fakturze bez adnotacji w systemie. Wszystkie faktury będą synchronizowane z chmurą Ministerstwa Finansów w celu dbania o integralność oraz odpowiednie ustrukturyzowanie faktur.

Jaki podatek obowiązuje programistę na B2B?

Programiści w Polsce korzystają najczęściej z dwóch form opodatkowania – ryczałtu oraz podatku liniowego.

Opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynosi 12%, a w niektórych przypadkach może wynosić zaledwie 8,5%, przez co jest bardzo preferencyjnym sposobem opodatkowania. Wybór tej formy opodatkowania najlepiej poprzedzić zaopiniowaniem przez Urząd Skarbowy odpowiedni dla adresu wykonywania działalności gospodarczej. Dla porównania w przypadku podatku liniowego opodatkowanie wynosi 19%.

W ryczałcie opodatkowany jest przychód, a nie dochód. Oznacza to, że nie ma możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodu. W przypadku programistów w porównaniu do zarobków nie są one jednak wysokie, Ryczałt oznacza również możliwość skorzystania z uproszczonej księgowości, co znacząco ułatwia prowadzenie działalności ograniczając czas niezbędny na sprawy organizacyjne związane z prowadzeniem firmy. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że programiści bardzo często przekraczają progi ryczałtu ustalone przez ZUS, przez co istnieje ryzyko wystąpienia dużej dopłaty pod koniec roku kalendarzowego.

Czy IP Box to dobre rozwiązanie dla programisty?

IP Box to specjalny rodzaj rozliczeń podatkowych, który stworzony został w celu rozwoju innowacyjności oraz badań w przedsiębiorstwach. Jest to rodzaj ulgi podatkowej, która może być stosowana przez przedsiębiorstwa działające w obszarze nowych technologii, w tym również przez programistów i firmy informatyczne. Działa ona na zasadzie preferencyjnego opodatkowania dochodów związanych z własnością intelektualną, w tym prawami autorskimi, patentami i licencjami.

Z IP Box mogą skorzystać informatycy, którzy zbywają swoje prawa do własności intelektualnej, co jest bardzo popularne wśród programistów tworzących oprogramowanie niebędące tworem fizycznym. W przypadku korzystania z IP Box stawka podatku wynosi zaledwie 5%. Co ważne nie łączy się ona z ryczałtem, dlatego należy podjąć decyzję, które rozwiązanie jest bardziej korzystne. Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ wiele zależy od indywidualnej sytuacji danego programisty.

W przypadku korzystania z IP Box należy zadbać o dokładnie udokumentowanie swojej pracy. Programiści z JDG, którzy decydują się na IP Box muszą posiadać kontrakt, w którym określone będzie jaki zakres świadczonych usług zawiera się w części innowacyjnej. Dodatkowo należy zawrzeć informację o stosunku prac innowacyjnych do całokształtu. Dokumentacja musi być przechowywana na dowód w przypadku ewentualnej kontroli. Rozwiązanie to jest zatem czasochłonne, ale może być opłacalne. Dodatkowym bonusem jest możliwość rozliczenia IP Box wstecznie – na okres nawet 5 lat.

Co jest lepsze B2B dla programisty czy UOP?

Każda z form zatrudnienia posiada swoje zalety i wady. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, która z nich jest lepsza. Wszystko zależy od sytuacji życiowej, oczekiwań oraz preferencji danego programisty.

Na podstawie umowy B2B do korzyści zaliczamy większe zarobki, dużą niezależność oraz możliwość pracy z wieloma klientami. Nie bez znaczenia jest też możliwość pracy z dowolnego miejsca oraz zadaniowy tryb pracy. Do korzyści zaliczamy również możliwość skorzystania z leasingu na auto, sprzęt niezbędny do pracy, a nawet nieruchomości.

Z drugiej strony na podstawie umowy o pracę w branży IT można zyskać mniejsze zarobki, ale również szereg zalet takich jak podleganie pod Kodeks Pracy, ścisłe zasady współpracy, oraz łatwość uzyskania kredytu (jest to preferowana przez banki forma zatrudnienia – w szczególności umowa o pracę na czas nieokreślony).

Podsumowując prowadzenie własnej działalności gospodarczej w branży IT pozwala na niezależność, elastyczność, większe wynagrodzenie i dostęp do wielu projektów, co jest okupione koniecznością prowadzenia księgowości i dbania o kwestie formalne. W przypadku umowy o prace można liczyć na stabilność, stałe wynagrodzenie, brak dodatkowych kwestii formalnych, brak ryzyka związanego z prowadzeniem biznesu czy dodatkowe świadczenia socjalne.

Jaki kod PKD musi mieć programista na B2B?

W PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności) znajdziemy specjalne rodzaje działalności przygotowane dla programistów. Zaliczamy do nich:

• PKD 62.01.Z – Działalność w zakresie tworzenia stron internetowych oraz pozostałe działalności związane z oprogramowaniem (to jest ogólny kod dla programistów).
• PKD 62.02.Z – Działalność w zakresie konsultingowych usług informatycznych.
• PKD 62.09.Z – Inne usługi związane z technologią informatyczną i komputerową.
• PKD 62.01.Z – Działalność w zakresie tworzenia stron internetowych oraz pozostałe działalności związane z oprogramowaniem.
• PKD 62.03.Z – Działalność w zakresie zarządzania wydajnością i dostępnością systemów komputerowych.
• PKD 62.04.Z – Działalność w zakresie doradztwa w zakresie sprzętu i oprogramowania komputerowego.
• PKD 62.02.Z – Działalność w zakresie konsultingowych usług informatycznych.

Programiści mogą wybrać więcej niż jeden kod PKD. Ważne jest, aby w działalności znajdowały się kody PKD odpowiadające wszystkich oferowanym usługom/produktom.

Jaki urlop programista ma na B2B?

Programista posiadający JDG nie podlega Kodeksowi Pracy, przez co nie posiada prawa do urlopu wypoczynkowego. Przed rozpoczęciem pracy na zasadach B2B, warto dokładnie przeanalizować umowę i porozmawiać z klientem lub pracodawcą w sprawie urlopów i innych aspektów pracy. W branży IT bardzo często w kontraktach zawierane są zapisy pozwalające skorzystać z płatnej przerwy technicznej, której czas trwania jest zbliżony do klasycznego urlopu wypoczynkowego dostępnego na umowie o prace. Część programistów posiadających jednoosobową działalność gospodarczą wlicza koszt swojego urlopu w stawkę godzinową, aby zrównoważyć zarobki w okresie urlopu/przerwy technicznej.

Jakie ubezpieczenie obowiązuje programistę na B2B?

Programista posiadający własną działalność gospodarczą oraz rozliczający się w ramach umowy B2B zobowiązany jest do opłacania obligatoryjnej składki zdrowotnej, rentowej, emerytalnej oraz wypadkowej.
Polskie prawo nie wymaga posiadania ubezpieczenia o odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczenia sprzętu firmowego, ubezpieczenia od utraty dochodu lub od ryzyka ataku cybernetycznego i naruszenia RODO. Prowadzenie własnej działalności gospodarczej jest ryzykowne, więc warto zaopatrzyć się w tego typu produkty.

Jak programista na B2B może wypowiedzieć umowę?

Sposób wypowiedzenia umowy zależy od formy w jakiej została spisana. Świadczący usługi programistyczne może rozwiązać umowę za porozumieniem stron lub wypowiedzieć umowę B2B. Warto pamiętać o okresie wypowiedzenia, który został zawarty w umowie.
Co istotne w branży IT niektórych umów B2B nie można rozwiązać. Mowa o umowach wdrożeniowych, które przewidują zadany rezultat prac. Niemożliwe do rozwiązania mogą okazać się również umowy o zachowaniu poufności NDA, które zobowiązują strony do zachowania poufności informacji przetwarzanych w ramach umów.

Najprostszym sposobem wypowiedzenia kontaktu B2B jest skorzystanie z porozumienia podpisanego przez obie strony na zasadach dobrej woli. Może ono obowiązywać od dnia podpisania, po upłynięciu okresu wypowiedzenia lub określonej daty.

Programista ma również prawo do wypowiedzenia umowy przez jedną stronę z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub natychmiastowego rozwiązania umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jest to możliwe, gdy kontrahent zalega z zapłatą, narusza zasady ochrony danych osobowych lub celowo działa na niekorzyść umowy np. celowo opóźniając prace lub utrudniając dostęp do danych.

Bardzo często w umowach stosowane są zapisy wiążące nawet po rozwiązaniu umowy. W mocy pozostaje zakaz konkurencji, który często obejmuje również zakaz pracy dla podmiotów pośrednich lub współpracujących ze zleceniodawcą, co może znacząco ograniczać ilość dostępnych zleceń na rynku, a całość podlega karom umownym o wysokich wartościach.

Kontrakt B2B czy UoP dla programisty? Co wybrać?

Decyzja o wyborze formy współpracy jest niezwykle ważna i może mieć długotrwałe skutki. Wybór pomiędzy kontraktem B2B, a UoP (Umową o Pracę) w przypadku programistów zależy od wielu czynników, w tym zarówno preferencji pracownika, jego aktualnej sytuacji finansowej i szczeblu zawodowym, jak i specjalizacji.

Przed podjęciem finalnej decyzji warto porozmawiać z prawnikiem, księgowym lub doradcą zawodowym, aby dokładnie zrozumieć zawiłe konsekwencje prawne, podatkowe i finansowe obu opcji. Warto również rozważyć aktualne warunki rynkowe i preferencje osobiste, aby wybrać formę zatrudnienia, która najlepiej odpowiada konkretnym potrzebom i sytuacji życiowej programisty.